معرفی شغل وکالت. چگونه وکیل شویم؟
معرفی شغل وکالت. چگونه وکیل شویم؟
| 
|
شغل وکالت چیست؟
شغل وکالت در واقع کار تخصصی فارغ‌التحصیلان رشته رشته حقوق است. برای وکالت به جز تحصیل در حقوق، باید پروانه وکالت از دادگستری نیز دریافت کرده باشید. به علت فراوانی و تنوع قوانین و نا آشنا بودن افراد نسبت به این قوانین و پیچیدگی رسیدن به حق خود، نیاز به وکیل در جامعه ضروری است. وکالت در کنار پزشکی و دندانپزشکی، از شغل های پولساز و پرطرفدار بین دانش‌آموزان است. شغل وکالت اهمیت بسیار زیادی در همه جوامع دارد و یک فعالیت تخصصی محسوب می‌شود.
شرایط شغل وکالت
۴ گروه از فارغ‌التحصیلان می‌توانند با شرکت در آزمون وکالت که توسط مرکز وکلای قوه قضاییه یا کانون وکلای ایران برگزار می‌شود، وارد شغل وکالت شوند. این ۴ گروه عبارتند از:
کارشناسی رشته حقوق
کارشناسی رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی
کارشناسی رشته فقه و حقوق اسلامی (ویژه دانشگاه شهید مطهری)
مدرک حوزوی معادل لیسانس حقوق (در صورت پذیرفتن مراجع ذی صلاح)
پس از قبولی در آزمون وکالت هم باید مراحل زیر طی شود تا داوطلبان پروانه وکالت را از دادگستری دریافت کنند:
گذراندن یک دوره کارآموزی ۱۸ ماهه
حضور در ۳۶ دادگاه مختلف
ارائه پایان‌نامه
قبولی در آزمون اختیار
آزمون اختیار دو مرحله شفاهی و کتبی دارد و در ۶ رشته حقوق برگزار می‌شود. برخی افراد با بهره‌مندی از یک سری شرایط مانند سابقه کار، از طی کردن دوره کارورزی معاف هستند.
تفاوت وکیل با مشاور حقوقی چیست؟
وکلا و کارشناسان حقوقی هردو در رشته حقوق تحصیل می‌کنند؛ اما اگر کسی بخواهد وکیل شود باید بعد از اخذ مدرک لیسانس در رشته حقوق، در آزمون وکالت و دوره کارآموزی شرکت کند تا پروانه وکالت کسب کند. بااین‌حال، مشاور یا کارشناس حقوقی نیازی به گذراندن این مراحل ندارند و می‌توانند بعد از فارغ‌التحصیلی در سازمان‌ها به‌عنوان مشاور حقوقی فعالیت کنند.
یکی از تفاوت‌های دیگری که شغل وکالت با مشاور حقوقی دارد، این است که وکلا نمی‌توانند در شرکت‌ها و سازمان‌ها، به‌طور رسمی استخدام شوند؛ اما برای مشاور حقوقی این اصل برقرار نیست.
در انتها می‌توان این‌طور گفت که وکلا می‌توانند مشاور حقوقی نیز باشند؛ اما یک مشاور یا کارشناس حقوقی، وکیل نیست؛ زیرا پروانه وکالت ندارد.
وظایف و مسئولیت‌های وکیل
مسئولیت‌های اصلی وکلا بسته به نوع شغلی که در آن فعالیت می‌کنند یا نوع موکلی که برای آن کار می‌کنند (حقیقی یا حقوقی)، می‌تواند متفاوت باشد. بااین‌حال، علیرغم این تفاوت‌ها، وظایف کلیدی و مشترک بین وکلا عبارت‌اند از:
پاسخگویی به سؤالات موکل و ارائه توضیحات شفاف
حل مشکلات با یافتن راه‌حل‌های مؤثر و مفید
مشاوره و توصیه به موکل در مورد راه‌حل‌های موجود یا محصولات و خدمات خاصی که ممکن است برای آن‌ها مفید باشد
یادداشت‌برداری از گزارش‌های جلسات برای ثبت مشکلات و راه‌حل‌ها و به‌روزرسانی پرونده‌ها با اطلاعات فعلی
چگونه می‌توان وکیل شد؟
برای آن‌که بتوانید یک وکیل پایه‌یک دادگستری شوید، باید مراحل زیر را طی کنید:
ابتدا باید در کنکور علوم انسانی شرکت کنید و در انتخاب رشته، حقوق یا فقه و مبانی حقوق اسلامی را انتخاب کنید.
بعد از گذراندن دوره کارشناسی و دریافت مدرک لیسانس، باید در آزمون وکالت که توسط کانون وکلای دادگستری برگزار می‌شود، شرکت کنید.
بعد از قبولی در این آزمون، باید در مصاحبه‌های شفاهی دیگری نیز شرکت کنید و در آن‌ها نمره قبولی به دست آورید.
بعد از آن‌که این مراحل را با موفقیت پشت سر گذاشتید، پروانه وکالت دادگستری دریافت می‌کنید و یک وکیل پایه دو می‌شوید.
برای تبدیل‌شدن به وکیل پایه‌یک، باید دوره کارآموزی وکالت را که 18 ماه است، گذرانده و در 36 دادگاه مختلف کیفری، حقوقی، خانواده و… حاضر شوید.
بعد از گذراندن این کارآموزی، نوبت به ارائه پایان‌نامه تحقیقی و آزمون اختبار می‌رسد. این آزمون که سه بار در سال برگزار می‌شود، تشکیل‌شده از دو مرحله کتبی و شفاهی است و در شش رشته حقوق برگزار می‌شود.
در بخش شفاهی این آزمون باید پرونده‌ای را حل‌وفصل کنید و اگر در مراحل کتبی و شفاهی نمره قبولی را دریافت کنید، مراسم تحلیف برای شما برگزار می‌شود و این‌گونه به وکیل پایه‌یک دادگستری تبدیل خواهید شد.
توانمندی های لازم برای شغل وکالت
هر مسیر تحصیلی و کاری علاوه بر علاقه کلی به آنچه در ظاهر شغل به نظر می‌رسد، نیازمند یک سری ویژگی‌های شخصیتی وکالت است. توانمندی‌هایی که موفقیت و کسب درآمد مناسب را در بین رقبا امکان‌پذیر کنند:
مسئولیت‌پذیری بالا
دانش و تسلط بالا به مباحث حقوقی
سخنوری و فن بیان خوب
توانایی برقرار ارتباط اجتماعی خوب با اقشار مختلف
قدرت همدلی و درک بالا
تاب‌آوری بالا در مقابل مشکلات و شکست
داشتن روحیه ریسک‌پذیری
روابط عمومی و اجتماعی بالا
جزئی‌نگری، ریزبین بودن، دقت و توجه زیاد
داشتن شجاعت، شهامت، روحیه و سرشت مبارزه‌طلب
رازداری و توجه زیاد به اخلاق‌مداری
اعتماد به نفس بالا
قدرت فرضیه‌سازی، حدس و پیشبینی
توانایی مباحثه با شناخت کامل از مغالطه‌ها
توانایی ایستادگی و حفظ استقلال فکری و شخصی در مقابل جوسازی‌های شغلی
تسلط به نگارش متون قانونی
آشنایی با اصول و فنون مذاکره و توانایی متقاعد کردن دیگران
توانایی بالا در تفسیر، استدلال و تحلیل اطلاعات و داده‌ها
آشنایی و مطالعه در حیطه علوم مختلف و مرتبط مانند روانشناسی، علوم سیاسی، اقتصاد، جامعه‌شناسی، فلسفه و انسان‌شناسی
در صورت کار در حوزه مالی، آشنایی با مباحث پایه‌ای امور مالی
داشتن استقامت و انرژی لازم برای ساعات کاری زیاد و چالش‌های کاری
انواع شغل وکالت
همانطور که در مقدمه نیز گفتیم، شغل وکالت انواع مختلفی دارد، زیرا حوزه‌های آن بسیار وسیع است و کسانی که در این شغل فعالیت می‌کنند، تخصص‌های مختلفی دارند. در ادامه انواع مختلف این شغل را برای شما نام برده و شرح داده‌ایم.
وکیل جراحت شخصی و حوادث
وکلای جراحات شخصی عمدتاً در دعاوی مدنی کار می‌کنند و نماینده کسانی هستند که دچار آسیب و جراحات شده‌اند. اغلب این آسیب‌ها ناشی از تصادفات رانندگی، قصور پزشکی یا حوادث محل کار است. وکلای جراحت شخصی باید ثابت کنند که طرف مقابل که معمولاً شخصی حقیقی یا حقوقی است، مقصر است و باید به شخص آسیب‌دیده خسارت پرداخت کند. بسیاری از این پرونده‌ها بدون مراجعه دادگاه حل‌وفصل می‌شوند.
وکیل ورشکستگی
معمولاً کسانی که مشکلات مالی دارند یا در حال بررسی روند ورشکستگی هستند، باید با یک وکیل متخصص ورشکستگی مشورت کنند. این نوع وکیل می‌تواند در مورد شرایط افراد برای ورشکستگی، انواع ورشکستگی و بررسی هرگونه جایگزین احتمالی به افراد کمک کند. البته وکلای ورشکستگی فقط برای این افراد نیستند؛ بلکه شرکت‌های تجاری که طلبکار یا بدهکار هستند نیز باید از کمک این وکلا استفاده کنند. بااین‌حال، دامنه کار وکلای ورشکستگی در هر یک از این حوزه‌ها یکسان است.
وکیل مالکیت فکری و معنوی
وکلای مالکیت فکری و معنوی از حقوق، ابداعات و آثار مخترعان، نویسندگان، هنرمندان و سایر مشاغل محافظت می‌کنند. مالکیت معنوی شامل حق چاپ، علامت تجاری، ثبت اختراع و محافظت از اسرار تجاری است. وکلای این حوزه سه وظیفه اصلی بر عهده دارند:
به مشتریان خود در مورد بهترین راه برای حفاظت از مالکیت فکری خود مشاوره دهند.
از مالکیت معنوی خود با ثبت یک علامت تجاری، حق چاپ یا ثبت اختراع محافظت کنند.
حقوق مالکیت معنوی را در صورت نقض آن، اجرا کنند.
وکیل امور اداری و استخدامی
وکلای استخدامی و کار به‌طور گسترده روابط بین شرکت‌ها، کارفرمایان و کارکنان را اداره می‌کنند. آن‌ها به مسائل مربوط به تبعیض در محل کار، آزار و اذیت، مقررات دستمزد و حقوق، مزایا و امنیت بازنشستگی می‌پردازند. اگر شرکت یا سازمانی با کارمندان خود مشکلی داشته باشد یا بالعکس، وکیل امور اداری می‌تواند در مورد مسائل حقوقی ناشی از قراردادهای کار یا روابط کاری مختلف به آن‌ها مشاوره دهد و مشکل را برطرف کند.
وکیل شرکت
وکلای تجاری که به وکلای شرکت نیز معروف هستند، امور حقوقی مربوط به تشکیل یک شرکت، تنظیم قراردادهای مختلف و مسائل و مشکلات مربوط به انطباق شرکت را بر عهده دارند و اطمینان حاصل می‌کنند که همه معاملات شرکت در محدوده قوانین کشوری انجام می‌شوند. یک وکیل تجاری می‌تواند تحقیقات حقوقی انجام دهد، اسناد حقوقی را جمع‌آوری کند و مورد بازبینی قرار دهد و در مورد قراردادها مذاکره کند.
توجه داشته باشید که شرکت‌های دولتی می‌توانند برای انجام امور حقوقی خود، مشاوران حقوقی را به‌عنوان نماینده خود معرفی کنند؛ اما شرکت‌های خصوصی فقط می‌توانند از وکلای پایه‌یک دادگستری به این منظور کمک بگیرند.
وکیل مهاجرت
امروزه که مهاجرت حتی از قبلاً هم بیشتر شده است، وکلای مهاجرت می‌توانند برای انجام امور مربوط به مهاجرت و حل مشکلاتی که رخ می‌دهد، کمک بسیار زیادی کنند. این نوع وکیل در برخورد با مسائل مربوط به مهاجرت مانند ویزا، اقامت، پناهندگی یا گرفتن گرین کارت، به افراد مشاوره و راهنمایی می‌دهد.
وکیل کیفری
وکلای مدافع کیفری از موکل خود که به ارتکاب جرمی محکوم شده است، حمایت می‌کنند و اطمینان حاصل می‌کنند که حق آزادی و حقوق اولیه آن‌ها در سیستم قضایی به‌طور منصفانه رعایت شود. وکیل کیفری ممکن است به‌عنوان وکیل مدافع عمومی یا وکیل خصوصی کار کند که هردوی آن‌ها در مسائل مربوط به حقوق جزا، وثیقه، بازجویی، دستگیری، محاکمه کیفری و… تخصص دارند و می‌توانند از حقوق موکل خود در راستای ضوابط قانون دفاع کنند. این وکلا ممکن است بیشتر از سایر وکلا در دادگاه حاضر شوند؛ به‌ویژه اگر پرونده آن‌ها به دادگاه برسد.
معمولاً وکلای کیفری در یکی از دو حوزه وکیل دادگستری یا وکیل مدافع فعالیت می‌کنند. وکلای دادگستری، نماینده دولت یا شخصی هستند که جرم علیه آن‌ها مرتکب شده است؛ اما وکلای مدافع، نماینده متهم به جنایت هستند.
وکیل مالیاتی
وکلای مالیاتی به‌خوبی با قوانین و مقررات امور مالیاتی آشنا هستند و برای اشخاص مختلفی کار می‌کنند که می‌تواند شامل شرکت‌های حقوقی، شرکت‌های حسابداری، سازمان‌های خصوصی یا دولتی باشد. مسئولیت این وکلا شامل برنامه‌ریزی مالیاتی، تفسیر قانون مالیات و تأثیرات آن بر موکل است. این افراد معمولاً در حوزه مدیریت مالی یا حسابداری نیز متخصص هستند.
وکیل خانواده
وکلای خانواده در امور مربوط به قراردادهای پیش از ازدواج، طلاق، نفقه، حضانت فرزندان و… به دیگران مشاوره و کمک می‌دهند. همچنین هرگونه روابط داخلی یا مسائل مربوط به خانواده ازجمله به سرپرستی گرفتن کودکان، موارد بزهکاری اطفال نیز در محدوده وظایف وکیل خانواده است. وکلای خانواده می‌توانند در شرکت‌های دولتی متخصص در حقوق خانواده یا در شرکت‌های خصوصی کار کنند.
وکیل اداره کار و کارگران
کارگرانی که در عملیات ساختمانی یا کارخانه‌ای مجروح می‌شوند، می‌توانند از این وکلا برای دفاع از حقوق خود کمک و مشاوره بگیرند. همچنین اگر جراحات کارگری زیاد باشد و در اثر آن، جان خود را از دست بدهد، خانواده کارگر می‌توانند از وکیل برای جبران خسارات مادی و معنوی واردشده به آن‌ها استفاده کنند.
وکیل تأمین اجتماعی
وکیل تأمین اجتماعی از افراد آسیب‌پذیر هنگام تصمیم‌گیری حمایت می‌کند تا حق‌وحقوق آن‌ها نادیده گرفته نشود. این وکلا از افرادی که می‌خواهند از حق خود در مسکن، کمک‌هزینه معلولیت، مراقبت‌های پزشکی، تصمیمات پزشکی، برنامه‌ریزی مالی، بستری شدن در بیمارستان و… استفاده کنند، حمایت می‌کنند. به‌عنوان‌مثال، یک وکیل می‌تواند به شخصی که دارای اختلال یادگیری است، برای تصمیم‌گیری در مورد مراقبت در خانه یا امور مالی زندگی کمک کند.
وکیل دعاوی مدنی
وقتی افرادی اغلب سر مسائل و مشکلات مالی با یکدیگر اختلاف پیدا می‌کنند، نیاز است تا وکلای دعاوی با حضور در دادگاه از حقوق موکلین خود دفاع کنند تا درنهایت قاضی و دادگاه به یک تصمیم برسد. این اختلافات می‌تواند بین اشخاص حقیقی یا حتی حقوقی مانند شرکت‌ها یا سازمان‌ها باشد.
وکیل اتفاقی
وکیل اتفاقی به شخصی گفته می‌شود که تحصیلات لازم وکالت را کسب کرده است؛ اما هنوز پروانه وکالت ندارد. این شخص می‌تواند وکیل خویشاوندان خودش باشد و حداکثر می‌تواند سه بار در سال از این حق وکالت خود استفاده کند.
وکیل معاضدتی
هنگامی‌که افراد توانایی پرداخت هزینه‌های وکیل را ندارند، باید از کانون وکلا درخواست وکیل معاضدتی بدهند. یک وکیل معاضدتی حق گرفتن هیچ هزینه‌ای به‌جز تمبر دادرسی را از موکل خود ندارد.
درحالی‌که ما برخی از رایج‌ترین انواع شغل وکالت را تا اینجا معرفی کردیم، حوزه‌های دیگری در وکالت وجود دارد که با توجه به نوع تخصص و فعالیت می‌تواند متغیر باشد. به‌عنوان‌مثال، وکیل محیط‌زیست یا وکیل قراردادی نیز از انواع دیگر شغل وکالت است.
مزایا و معایب شغل وکالت
هر شغل به موازات نکات مثبت و مزایایی مانند شأن اجتماعی و درآمد بالا یا اساس اقناع درونی، چالش‌ها و مشکلات متعددی ایجاد می‌کند. با آگاهی از این دو مورد در کنار هم می‌توان بهتر برای فعالیت در هر شغل برنامه‌ریزی و تصمیم‌گری کرد.
مزایای شغل وکالت چیست؟
بهره‌مندی از شأن و جایگاه اجتماعی مناسب
تنوع زمینه‌های کاری
عدم نیاز به حضور مستمر در دفتر کار
عدم الزام به تأسیس دفتر وکالت
عدم نیاز به سرمایه‌گذاری اولیه
استقلال کاری و حرفه‌ای
امکان درآمدزایی بالا
پاداش احساسی در کنار پاداش مالی
امنیت شغلی مناسب
معایب شغل وکالت چیست؟
زمان طولانی تا رسیدن به درآمد بالا
ساعت کاری طولانی
فشار روانی به دلیل پرونده‌های حقوقی و قضایی
مسئولیت شغلی سنگین از نظر اخلاقی، حرفه‌ای و قانونی
طولانی بودن دوره اتمام هر پرونده و نیاز به صبر بالا
عدم قطعیت در مسیر رسیدگی به پرونده‌ها
حضور در شرایط کاری و محیط استرس‌زا
روبرو شدن با خطرات جانی و مالی در برخی موارد
بازار کار رقابتی
خطرات شغل وکالت چیست؟
حرفه وکالت به طور مستقیم با دو سوی دعاوی ارتباط دارد به همین دلیل طبیعی است که در معرض تهدید و فشارهای روانی از سوی طرفین قرار بگیرد. این موضوع تا حد زیادی به پرونده‌ها و حوزه کاری وکلا بستگی دارد. متاسفانه در پرونده‌های خاصی که حساسیت موضوع اختلاف زیاد بوده، سابقه تهدید و آسیب جانی به وکلا دیده شده است.
بازار کار و درآمد شغل وکالت در ایران
همانطور که نمی‌توان تصور کرد روزی پزشکی بدون بیمار باشد، جامعه نیز هرگز خالی از اختلافات حقوقی نخواهد بود. بنابراین شغل وکالت همیشه مورد نیاز است.
به دلیل تنوع زمینه‌های کاری وکالت، می‌توان ادعا کرد این رشته همیشه از درآمد خوبی برخوردار است.
میزان درآمد شغل وکالت به عوامل متعددی مانند نوع رشته تحصیلی، سطح تحصیلات، داشتن پروانه وکالت، سابقه کاری، نوع و تعداد پرونده‌های ارجاعی، شهر محل کار و توانمندی‌های شخصیتی وکلا بستگی دارد.
آشنایی با اصول بازاریابی در وکالت، برندسازی شخصی و جذب موکل نقش مهمی در ایجاد اعتبار شغلی و افزایش تعداد پرونده‌ها و بلغ دریافتی وکلا ایفا می‌کند.
خرید کتاب دست دوم حقوق
خرید کتاب های حقوق پیام نور
خرید کتابهای حقوق مدرسان شریف
__________________________________________________________________________________________________
مطالب پیشنهادی:
| 
| 
| 
|
| 
| 
|
|
| 
| 
| 
|
| 
| 
|
| 
| 
| 
|
| 
| 
| 
|
| 
| 
| 
|
| |