معرفی رشته حسابداری دولتی (Govermental Accounting )
حسابداری دولتی (Govermental Accounting ) چیست؟
حسابداری دولتی به مجموعه کارهایی گفته میشود که در آن، حسابدار دولتی اسناد مالی را برای ارائه به دولت بررسی میکند. کارهایی که حسابداران دولتی انجام میدهند از بازرسی حسابهای مالیاتی برای تأیید صحت و سقم اطلاعات آنها، تا تحقیق در مورد حسابهای مالی سازمانهای دولتی مختلف برای پیدا کردن نشانههایی از کارهای متخلفانه یا بدهکاریهای مالیاتی است. حسابداری دولتی بخشی جدایی ناپذیر سازمانها در امور بودجه و روند اظهارنامههای مالیاتی است و هر شرکت به حداقل یک حسابدار دولتی برای این امور نیاز دارد.
سازمانهای دولتی و شرکتها هنگام برنامه ریزی فعالیتهای خود برای یک سال، سه ماهه یا سایر دوره مالی مشخص، به حسابداران دولتی وابسته هستند. قانونگذاران دولتی که مسئول تخصیص بودجه هستند، به گزارش سازمانها و همین حسابداران دولتی وابسته هستند. بسیاری از این گزارشها ممکن است در دسترس عموم قرار بگیرد تا مردم بدانند که دولت در چه زمینههایی و در کجا هزینه کرده است، اما بخش اعظم آن محرمانه است و تنها در اختیار دولت و سازمانهای وابسته به آن است.
وظایف حسابدار دولتی
معمولاً ارگانهای دولتی، برای تهیه صورتهای مالی و همچنین رسیدگی به امور پرداختی و دستمزد از حسابداران دولتی کمک میگیرند. سازمانها و قانونگذران در قسمتهای دولتی میتوانند از حسابرسی مالی نیز کمک بگیرند. حسابرسی مالی شامل بررسی و ارزیابی تمام اطلاعات مالی سازمان، سواب حسابداری و صورتهای مالی میشود. در نهایت یک حسابدار دولتی موظف میشود تا اطلاعات و دادههای مالی ارگانها و شرکتها را از نظر مالیات، درآمد، حسابهای مالی و... را تحلیل کند، آنها را جمعآوری نماید، طبقهبندیهای مختلف را انجام دهد، آنها را پردازش کند و در نهایت گزارشی کامل ارائه دهد.
به این ترتیب با اتکا به این گزارش، شرکتها و دولت میتوانند تصمیمگیری صحیح و جامعی در خصوص برنامههای مصوب بودجه سالانه داشته باشند. بهصورت کلی تمام اینها را میتوان از جمله وظایف حسابدار دولتی دانست.
الزامات شغلی رشته حسابداری دولتی
آموزش
بیشتر مشاغل در رشته حسابداری دولتی، مستلزم داشتن مدرک لیسانس در رشته حسابداری یا یک رشته مرتبط مانند امور مالی یا مدیریت دولتی هستند.
برخی از سازمانها و شرکتها ممکن است به جای مدرک حسابداری، به تجربه و داشتن علم در این رشته اهمیت دهند و در واقع مدرک برای آنها اهمیت چندانی نداشته باشد. از طرفی، ممکن است شرکتها و سازمانها از داوطلبان واجد شرایط بخواهند قبل از شروع همکاری خود به عنوان حسابدار دولتی، یک دوره کارآموزی 1 تا ۲ ساله را پشت سر بگذارند و حتی در پایان کارآموزی از آنها آزمون نیز گرفته شود.
گواهیها
اصلیترین فاکتور هنگام استخدام در رشته حسابداری دولتی، این است که مدرک دانشگاهی در این رشته داشته باشید. تجربه در برخی شرکتهای دولتی میتواند حرف اول را بزند، اما با این حال این تحصیلات است که مهمترین نقش را در استخدام این موقعیت شغلی ایفا میکند.
حسابداران دولتی همچنین میتوانند با در اختیار داشتن مدرک و گواهی گذراندن دوره حسابداری، شانس خود را برای استخدام افزایش دهند. انستیتوها و سازمانهای معتبر برای گذراندن دورههای تخصصی، میتواند گزینه مناسبی برای حسابداران باشد و مدرک آنها نیز نزد شرکتها از اعتبار بالایی برخوردار است.
اصول حسابداری دولتی چیست؟
خب سؤال بعدی این است که اصول حسابداری دولتی چیست؟ اصلاً راز موفقیت در حسابداری دولتی چیست؟ چطور میتوان در این زمینه فعالیت کرد و به یک حسابدار نمونه تبدیل شد؟ برای آنکه بتوانید در حسابداری دولتی ارتقاء شغلی پیدا کنید، باید در وهله اول اصول حسابداری دولتی را بشناسید و به آنها پایبند باشید. پس در این بخش به شما نشان میدهیم که اصول حسابداری دولتی شامل چه مواردی میشود. بهصورت کلی سه اصل مهم و بسیار کلیدی در حسابداری دولتی مطرح میشوند که در ادامه درباره آنها صحبت میکنیم.
1. حسابداری دولتی باید جامع و کامل باشید
تمامی گزارشات مالی باید شامل کلیه اطلاعات مالی باشند. برای تهیه گزارشات مالی ابتدا باید به مورادی که در زمان بودجه به آنها اشاره شده است ار در گزارش آورد. سپس باید به مواردی اشاره کرد که امکان انتشار محتوا در وبسایتهای دولتی را دارند. سپس باید اعداد مالی واقعی در کنار اعداد تخمینزدهشده را به هم مقایسه کرد.
2. گزارش حسابداری دولتی باید قابل استفاده باشد
منطورز از قبال استفاده بودن گزارش حسابداری دولتی چیست؟ در اصل یک گزارش باید آنقدر جامع و کامل باشید که هم برای بودجهبندیهای آینده و هم برای دولت بتوان از آن استفاده کرد و در ضمن برای خود سازمان نیز کاربردی باشد. از روشهای ختلف سازمانیافته و مخصوص حسابداریهای مالی برای تهیه این گزارش باید استفاده کنند.
3. گزارش حسابداری دولتی باید به موقع باشد
بسیاری از امور مالی و مالیاتی نیازمند زمانی خاص برای اجرا هستند. یک حسابدار دولتی بای تمامی امور عملیاتی و محاسباتی خود را به موقع انجام دهد تا در نتیجه بتواند گزارشهای تکمیل خود را سر وقت تحویل دهد. پس از یک حسابدار دولتی انتظار میرود تا از گروههای مختلف حسابداری درخواست کند که به موقع گزارشهای خود را تحویل دهند. همچنین در طول ماه گزارشات مالی را آماده کند و کارها را به روز آخر واگذار نکند.
وقتی که یک حسابدار دولتی به تمامی این اصول پایبند باشد، از نظر اصول کاری رتبه بسیار عالی میگیرد. پس اگر قصد دارید تا در زمینه حسابداری دولتی ارتقاء شغلی پیدا کنید، باید این سه اصل را سرلوحه کار خود قرار دهید. در آموزش حسابداری دولتی نیز پایبندی بر پایبندی به این اصول همواره تأکید میشود.
سایر اصول حسابداری دولتی
حال که با مبانی حسابداری دولتی آشنا شدید، بهتر است به یاد داشته باشید که برخی اصول هستند که علاوهبر 3 اصل بالا، باید به آنها نیز پایبند باشید، در ادامه شما را با جنبه دیگری از اصول حسابداری دولتی آشنا میکنیم که پایبندی به آنها نیز اهمیت بسیاری دارند:
رعایت حسابهای بودجهای و همچنین دولتی
استفاده از حسابهای مستقل
رعایت کردن حقتقدم قوانین و مقرارت مالی هر کشر بر اصول پذیرفتهشده در حسابداری
تأمین اعتبار در تعهد و ایجاد
استفاده از حسابداری تعهدی تعدیلشده و مبنای نیمهتعهدی بهصورت همزمان
در نهایت میتوان گفت که حسابداری دولتی از جمله مشاغل بسیار حساب است که نیاز به دقت و پایبندی به اصول دارد. برای ورود به این حیطه شغلی، نیاز به تحصیلات و تجربه حسابداری خواهید شد. مشاغل مرتبط بسیاری در حوزه حسابداری دولتی وجود دارند؛ اما ورود به آنها بار مسئولیت بسیاری را بر شانه شما میگذارد. پس بهتر است ابتدا تجربه و تحصیلات کافی در زمینه حسابداری دولتی پیدا کنید و سپس پا به این عرصه بگذارید.
چه کسانی از گزارشات حسابدار دولتی استفاده میکنند؟
همان طور که اشاره کردیم، یک حسابدار دولتی در نهایت باید گزارشی کامل و جامع را ارائه دهد. خب سؤال اینجاست که کاربرد گزارشات حسابداری دولتی چیست؟ ساخت این گزارشات مسئولیت حسابدار دولتی است. بهصورت کلی استفادهکنندگان از گزارشات حسابدار دولتی به دو بخش درون سازمانی و برون سازمانی تقسیم میشوند:
استفاهکنندگان درونسازمانی
وزیر یا مدیریت مجموعه: با در اختیار داشتن گزارشات و اطلاعات مالی وزراتخانه یا نهاد مد نظر، میتواند بر فعالیتهای اجرایی مدیران نظارت داشته باشد.
مدیران مالی و برنامهریزی مؤسسه: با توجه به نیاز خود، اطلاعات و دادههای حسابداری و مالی را از گزارشات حسابدار دولتی برداشت میکنند.
بازرسها و حسابرسهای داخلی: از این گزارشات برای ارزایبی و بررسی تأثیر کنترلهای مالی و ارسال گزارش آن روسای بخش مربوطه استفاده میکنند؛
مدیران برنامهریزی: از این اطلاعات برای تنظیم بودجه سالانه به طور مشخص و دقیق استفاده میکنند.
استفاده کنندگان برونسازمانی
هیأت دولت: از این اطلاعات برای کنترل، نظارت و بررسی اطلاعات مالی سازمانهای دولتی استفاده میکند؛
نمایندگان مجلس: از گزارشات حسابدار دولتی برای نظارت پارلمانی روی بودجه محسابشده توسط دیوان محاسبات کشور استفاده میکنند؛
حسابرسان مستقل: بر اساس اصل 55 قانون اساسی کشور، رسیدی به تمام حسابهای وزارتخانهها و همچنین نهادهای دولتی، به عهده دیوان محاسبات کشور و شعبههای آن است و آنها از این اطلاعات بهرهمند میشوند؛
عموم مردم: عموم مردم از این اطلاعات برای آگاهی از بودجه سالانه کشور و همچنین چگونی اجری آن استفاده میکنند.
تفاوت حسابداری دولتی با حسابداری بازرگانی
حسابداری دولتی و حسابداری بازرگانی با اینکه در بسیاری از موارد ممکن است مشابه به نظر برسند، اما تفاوتهای زیادی دارند. این دو در 4 مورد با هم تفاوت دارند که مهمترین آن تفاوت در گزارشات مالی (صورتهای مالی) است. نکته جالب اینجاست که حسابداری دولتی گاهی با حسابداری ملی نیز اشتباه گرفته میشود.
تفاوت در صورتهای مالی: در حسابداری سازمانهای دولتی چیزی به نام سرمایه که مالکیت افراد را نشان میدهد وجود ندارد، بلکه حساب مازاد به جای آن وجود دارد که نشان دهنده تفاوت بین دارایی با بدهی است.
در شرکتهای بازرگانی به این دلیل که هدف کسب سود است، وضعیت با موسسات دولتی متفاوت است. یکی از دلایل تفاوت صورتهای مالی نیز همین مسئله است. در واقع در سازمانهای دولتی و موسسات بازرگانی، اهداف و وظایف بر اساس انگیزه موسسه با هم تفاوت دارند.
اهمیت بر ضرورت تقدم قانون (رعایت کنترل بودجه ای): حسابداری دولتی بر اساس قانون بودجه استوار است. به این معنی که این نوع از حسابداری بر اساس قوانین و مقررات تعیین میشود، لذا هر زمان که بین قانون و اصول پذیرفته شده در حسابداری تضاد وجود داشته باشد، قانون در اولویت است.
لزوم نگهداری حساب مستقل: در حسابداری دولتی هر منبع مالی به عنوان یک حساب مستقل محسوب میشود و با آن حساب به عنوان یک موسسه جداگانه و مستقل رفتار میشود. بر این اساس، سیستم حسابداری مورد استفاده در حسابداری دولتی نیز بر این اساس تغییر مییابد. به همین دلیل امکان استفاده از انواع رایج نرم افزار حسابداری در شرکتهای بازرگانی در موسسات دولتی وجود ندارد.
تفاوت در مبانی مختلف ثبت حسابداری: ثبت حسابداری نیز کمی در حسابداری دولتی متفاوت است. گستردگی فعالیت در زمینه حسابداری دولتی باعث میشود روشهای مختلفی در حسابداری ابداع شود.
ثبت داراییهای ثابت متفاوت است: در حسابداری دولتی داراییهای ثابت به عنوان هزینه در نظر گرفته میشوند، در صورتی که در حسابداری بازرگانی داراییها خریداری شده به عنوان بهای تمام شده به حساب دارایی منظور میگردند، سپس به مرور زمان و بر اساس عمر مفید به حساب هزینه زده میشوند.
بازار کار رشته حسابداری دولتی
اگر در حوزه حسابداری تحصیل کرده باشید، میتوانید در زمینه حسابداری دولتی نیز فعالیت کنید. مشاغل مهم و پرکاربردی در رشته حسابداری دولتی وجود دارند. مشاغل مختلفی از جانب شرکتها و سازمانهای مختلف دولتی به حسابداران دولتی پیشنهاد میشود. حقوق و مزایای این شغل نیز بهصورت کاملاً رقابتی مشخص میشود. همچنین در صورتی که در زمینه کاری خود تخصص کافی به دست بیاورید، امکان ارتقاء شغلی نیز در آن وجود دارد. البته ارتقاء شغلی ممکن است بیشتر به سطح مدرک تحصیلی بستگی داشته باشد. بهصورت کلی 5 شغل برتر در حوزه حسابداری دولتی شامل موارد زیر میشود:
حسابدار دولتی
حسابرس مالیاتی
نماینده اجرایی خزانهداری
حسابدار رسمی
مدیر مالی
بیشتر بخوانید:
مشاره و انجام پایان نامه حسابداری کارشناسی ارشد و دکتری
خرید کتاب دست دوم حسابداری
خرید کتاب های حسابداری پیام نور
__________________________________________________________________________________________________
مطالب پیشنهادی:
| |