معرفی رشته مدیریت دولتی

دسته بندی :

تاریخ درج :

حجم فایل :

معرفی رشته مدیریت دولتی

رشته مدیریت دولتی چیست؟
رشته مدیریت دولتی یکی از رشته‌های مهم و کاربردی در حوزه علوم انسانی است که به مطالعه نحوه مدیریت و اداره امور در بخش دولتی و خدمات عمومی می‌پردازد. دروس این رشته شامل مباحثی همچون سازمان‌های دولتی، مدیریت منابع انسانی، رفتار سازمانی، مدیریت عملکرد، برنامه‌ریزی راهبردی، خط‌مشی‌گذاری عمومی، مدیریت و برنامه‌ریزی شهری، مدیریت بحران و … است تا دانش و مهارت‌های لازم برای مدیریت اثربخش در بخش دولتی را فراهم کند.
رشته «مدیریت دولتی» (Public Administration) یکی از گرایش‌های مدیریت است که اولین بار در دهه ۱۳۳۰ شمسی و با نام «علوم اداری» وارد ایران شد. این رشته برای اولین بار در دانشگاه تهران و با همکاری دانشگاه کالیفرنیای جنوبی ارائه شد.

کاربرد رشته مدیریت دولتی
رشته مدیریت دولتی برای اداره بهینه امور کشور و ارائه خدمات مطلوب به شهروندان اهمیت حیاتی دارد. این رشته مدیران و کارشناسانی تربیت می‌کند که با به‌کارگیری دانش مدیریتی، بتوانند به اثربخشی، کارایی و بهره‌وری سازمان‌های دولتی کمک کنند. آموزش مباحثی چون مدیریت منابع انسانی، مدیریت عملکرد، برنامه‌ریزی راهبردی و … موجب تربیت مدیران توانمندی می‌شود که بتوانند خدمات بهتری به مردم ارائه کنند.

وظایف یک مدیر دولتی
شما به‌عنوان کسی که با تحصیلات مدیریت دولتی وارد کار می‌شوید، وظایف مختلفی بر عهده‌ دارید که عبارت‌اند از:
    برنامه‌ریزی درباره ماموریت‌ها (برنامه ریزی برای تمام جزئیات آن مانند اهداف و اقدامات لازم)
    سازماندهی کارهای سازمان (تصمیم گیری در مورد کارهای مورد نیاز و وظایف مطرح‌شده در یک چارچوب ساختاری)
    تقسیم کار درست، علمی و عادلانه بین کارکنان
    هدایت و رهبری گروه ها و افرادی که در سازمان کار می‌کنند.
    کنترل و نظارت بر عملکردهای کارکنان
    عملیات‌ امور استخدامی‌ یا کارگزینی‌ کارکنان‌ جدید

رشته مدیریت دولتی مناسب چه کسانی است؟
طبیعتاً کسی که می‌خواهد مدیر شود یا در رشته مدیریت تحصیل کند، باید تیپ شخصیتی متناسب با آن داشته باشد. مدیریت، فردی برونگرا و در عین حال بسیار وظیفه‌محور را می‌طلبد. بنابراین، اگر ارتباطات اجتماعی خوبی دارید و به‌راحتی با دیگران ارتباط برقرار می‌کنید، می‌توانید یک مدیر موفق باشید یا در رشته مدیریت تحصیل کنید.
ویژگی شخصیتی دیگر برای یک مدیر قدرت بیان و متقاعد کردن دیگران است. افرادی که در مباحثات، گفتگوها و مناظره‌ها قدرت بیان بالایی دارند و می‌توانند به خوبی استدلال و طرف مقابل را متقاعد کنند، واجد این ویژگی هستند.
نظم و هدف‌گرایی ویژگی‌ دیگری است که برای موفقیت تحصیلی در این رشته به آن نیاز دارید. چنانچه برای آینده زندگی و تحصیلی خود هدف و چشم‌اندازی تعریف و برای رسیدن به این چشم‌انداز برنامه‌ریزی کرده‌اید، این ویژگی در شما وجود دارد.
قاطعیت، کاریزما (فرهمندی) و قدرت تأثیرگذاری بر سایرین خصوصیت دیگر یک مدیر است. اگر در بین جمع‌ها و گروه‌هایی مثل گروه‌های ورزشی یا دانش‌آموزی که تا کنون حضور داشته‌اید، در کانون گروه بوده‌اید و دیگران شما را به‌عنوان سردسته و سرپرست خود قبول داشته‌‌اند و شما هم قدرت تأثیرگذاری بر سایرین را داشته‌اید، به‌خوبی واجد این ویژگی هستید.
به طور کلی، بزرگان حوزه مدیریت معتقدند که مدیریت هم علم است و هم هنر. پس برای موفقیت در این حوزه صرفاً داشتن علم و تحصیلات کفایت نمی‌کند و نیاز است که فرد یک سری ویژگی‌های شخصیتی که در بالا ذکر شد داشته باشد.
اما در شاخه دولتی مدیریت نیاز است شما یک سری ویژگی‌های دیگری هم داشته باشید. این گرایش از مدیریت با امور دولتی و حاکمیتی سر و کار دارد و از رشته علوم سیاسی نشئت گرفته شده است. بنابراین، چنانچه شما با ساختارهای سیاسی ایران و سایر کشورها و تعاملات سیاسی داخلی و بین‌المللی آشنایی دارید موفقیت شما در این رشته بیشتر خواهد بود. همچنین اگر شما به اخبار و نشریات سیاسی و مطالعه آن‌ها علاقه‌مند هستید، استعداد تحصیل در این رشته را دارید.

کدام دروس دوره دبیرستان در رشته مدیریت دولتی بیشتر کاربرد دارند؟
دروس رشته مدیریت دولتی به دو دسته کمی و کیفی تقسیم می‌شوند.
حوزه کمی
    ریاضی و آمار: ریاضیات و آمار در هر رشته‌ای جایگاه خاص خود را دارند، به‌ویژه آمار که بسیار در تحصیلات و کار مورد استفاده قرار خواهد گرفت. آنچه که از ریاضیات در رشته مدیریت دولتی کاربرد دارد شامل پیچیدگی زیادی نیست و در حد نیازهای اولیه این رشته خواهد بود. همچنین برای موفقیت در درس تحقیق در عملیات نیاز است که شما این درس را به خوبی بگذرانید.
    اقتصاد: مبانی اقتصاد در دو سطح خرد و کلان به صورت جامع در این رشته تدریس خواهد شد. آشنایی اولیه با این حوزه بسیار مفید است.
حوزه کیفی
    روانشناسی: موفقیت در دروس مرتبط با ارتباطات انسانی، نظیر روانشناسی کار، مدیریت منابع انسانی و روابط کار در سازمان، آشنایی با روانشناسی کمک شایانی خواهد کرد.
    تاریخ و جغرافیا: در درس مدیریت تطبیقی شما باید الگوهای موفق مدیریتی را بشناسید و از آنها الگوبرداری کنید. شناخت این الگوها در مدیریت دولتی مستلزم شناخت بافت تاریخی و جغرافیایی آنها است و لذا دروس تاریخ و جغرافیا در این حوزه به شما کمک خواهند کرد.
    جامعه شناسی: فضای کلی حاکم بر مدیریت دولتی، شناخت جامعه و کشور است. لذا آشنایی با این درس در این شناخت مؤثر خواهد بود.

واحدهای درسی رشته مدیریت دولتی در دانشگاه
اصول‌ حسابداری، روانشناسی کار، اقتصاد خرد و کلان، مبانی سازمان‌ و مدیریت‌، حسابداری دولتی، توسعه اقتصادی و برنامه ریزی، مدیریت‌ رفتار سازمانی، مبانی مدیریت دولتی، حقوق اداری، مالیه عمومی و خط‌ مشی مالی دولت، مدیریت‌ منابع‌ انسانی، تجزیه و تحلیل و طراحی سیستم، مدیریت تحول سازمانی، فراگرد تنظیم و کنترل بودجه، مدیریت توسعه، تحقیق‌ در عملیات‌، مدیریت سازمان‌های محلی و شهرداری‌ها، مدیریت تعاونی‌ها، روابط کار در سازمان، مدیریت تطبیقی، سیستم‌های اطلاعاتی مدیریت، تصمیم گیری و تعیین خط مشی دولت‌ها، مباحث ویژه مدیریت دولتی، سیراندیشه‌های سیاسی و تحول نهادهای اداری، سازماندهی و اصلاح تشکیلات و روش‌ها دروس اصلی این رشته هستند.

مهارت‌ها و توانایی‌های کسب شده پس از فراغت از تحصیل در رشته مدیریت دولتی
برنامه‌ریزی و اقدامات لازم برای رسیدن به اهداف سازمان، اجرای برنامه ریزی، تقسیم کار بین اعضای سازمان، هدایت گروه‌ها و افراد سازمان برای رسیدن به اهداف، نظارت بر نحوه انجام وظایف کارکنان سازمان و کارگزینی کارکنان جدید از جمله مهارت‌هایی هستند که پس از فراغت از تحصیل کسب می‌شوند.

مزایا و معایب رشته مدیریت دولتی
رشته‌ مدیریت دولتی ویژگی‌های مثبت و منفی مختلفی با خود به همراه دارد. برای مثال؛ این رشته از رشته‌های علمی ضروری برای هر جامعه‌ای است که تا سازمان‌ها و ادارات بتوانند به بهترین نحو اداره شوند. همچنین امکان ادامه تحصیل در آن تا مقاطع بالا وجود دارد و دایره شغلی آن گسترده‌ است.
از معایب این رشته نیز این است که در سال‌های اخیر افراد زیادی به سمت این رشته رفته‌اند و بازار کار آن در جامعه اشباع شده است.

گرایش‌های رشته مدیریت دولتی برای ادامه تحصیل
در دوره کارشناسی ارشد این رشته در 7 گرایش ارائه می‌شود:
توسعه منابع انسانی
طراحی سازمان‌های دولتی
بودجه و مالی عمومی
خط ‌مشی‌‌گذاری عمومی
مدیریت پیشرفته و توسعه شهری و روستایی
مدیریت تحول
مدیریت رفتار سازمانی

بازار کار رشته مدیریت دولتی
با توجه به رشد روزافزون دولت‌ها و نیاز به مدیران ماهر در حوزه مدیریت دولتی، این رشته به یکی از محبوب‌ترین رشته‌های مدیریتی تبدیل شده است. بازار کار در این حوزه نیز بسیار گسترده است و فرصت‌های شغلی مختلفی در این زمینه وجود دارد. مدیران دولتی و کارمندان عمومی، همواره در بخش‌های مختلف دولت و نهادهای عمومی به دنبال متخصصان در حوزه مدیریت دولتی هستند. همچنین شرکت‌های خصوصی که با قوانین و مقررات دولتی سروکار دارند نیز ممکن است در بخش‌هایی از سازمانشان، به کارشناسان و مدیران دولتی نیاز داشته باشند.

زمینه‌های شغلی رشته مدیریت دولتی
زمینه‌ی اصلی اشتغال در این رشته مدیریت اجرایی و مدیریت سازمان‌های دولتی و خصوصی است. فارغ‌التحصیلان می‌توانند در زمینه‌ی تشکیلات سازمانی، منابع انسانی، سیستم‌های اطلاعاتی به عنوان مشاور یا مجری فعالیت کنند. همچنین در زمینه‌ی سیاست‌گذاری‌ بخش دولتی، خط و مشی دهی به یک سازمان و بودجه ریزی می‌توانند فعالیت داشته باشند.

لیست دانشگاه های ارائه دهنده رشته مدیریت دولتی
در ایران، تعداد زیادی از دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی رشته مدیریت دولتی را ارائه می‌کنند. بهترین دانشگاه‌هایی که می‌توانید در آن‌ها در این رشته ادامه تحصیل بدهید موارد زیر هستند:
    دانشگاه تهران
    دانشگاه تربیت مدرس
    دانشگاه علامه طباطبایی
    دانشگاه شهید بهشتی
    دانشگاه صنعتی امیرکبیر
    دانشگاه علم و صنعت ایران
    دانشگاه شهید چمران اهواز
    دانشگاه فردوسی مشهد
    دانشگاه اصفهان
    دانشگاه شیراز