حسابرسی چیست؟ چگونه حسابرس شویم؟

دسته بندی :

تاریخ درج :

حجم فایل :

حسابرسی چیست؟ چگونه حسابرس شویم؟

تعریف حسابرسی
تمامی مدیران مالی، کارمندان حسابرسی و صاحبان کسب و کار باید بدانند که حسابرسی چیست. حسابرسی به معنای بررسی و ارزیابی گزارشات مالی شرکت توسط یک فرد مستقل و خارج از سازمان است. کلیه اسناد و صورت‌های مالی در طی فرایند حسابرسی باید ارزیابی مجدد شوند. البته تنها زمانی به این فرآیند حسابرسی گفته می‌شود که با دو ویژگی زیر همراه شود:
    گزارش حسابرس همراه با اظهار نظر دقیق و بی طرفانه باشد
    هدف از حسابرسی پیدا کردن تقلب و اشتباه در سند حسابداری باشد
حسابرس با اظهار نظر خود درستی اسناد مالی را تایید یا رد می‌کند. در فرآیند انواع حسابرسی مالی، هدف پیدا کردن اشتباهاتی است که می‌تواند منجر به جریمه‌های مالیاتی برای شرکت شود. علاوه بر آن با پیدا شدن تقلب یا نواقص، از ضررهای بیشتر جلوگیری می‌شود. در نهایت با گزارشات حسابرسی می‌توان هزینه‌های شرکت را کاهش داد و تا حد زیادی آن را بهینه کرد. بنابراین اولین چیزی که حسابرس یاد می‌گیرد، آن است که حسابداری چیست و چطور باید خطا و اشتباه را در اسناد مالی تشخیص داد.
حسابرسی اسنادی که اصول کدینگ حسابداری در آن‌ها رعایت شده، راحت‌تر است.

وظایف حسابرس چیست؟
با در نظر گرفتن اصول حسابرسی و تعریف حسابرسی خیلی راحت می‌توان وظایف حسابرس را مشخص کرد. برای آن‌که بدانیم وظایف حسابرس در طی حسابرسی چیست، باید اول انواع حسابرسان را بشناسیم. حسابرسان به 3 گروه اصلی تقسیم می‌شوند:
    حسابرسان داخلی: حسابرسان داخلی استخدام رسمی شرکت هستند. این اشخاص در واحد مالی مستقر می‌شوند و گزارشات هفتگی، ماهانه و سالانه از وضعیت حسابداری به هیئت مدیره ارائه می‌دهند.
    حسابرسان مستقل: حسابرسان مستقل در موسسات مالی کار می‌کنند. بر اساس سفارش کار و قراردادی که بین شرکت و موسسات حسابداری بسته می‌شود، حسابرسان مستقل برای بررسی و انواع حسابرسی امور مالی بر اساس استانداردهای حسابرسی شروع به کار می‌کنند.
    حسابرسان دولتی: تمامی حسابرسان دولتی استخدام یک سازمان دولتی مانند سازمان امور مالیاتی هستند. این افراد درباره اینکه حسابرسی مالیاتی چیست و چگونه انجام می‌شود، اطلاعات کاملی دارند. این افراد برای بررسی معاملات و صحت گزارشات مالی شرکت‌ها به سراغ آن‌ها می‌رود.
با در نظر گرفتن انواع حسابرسان، حسابرس باید بتواند با شرایط محیطی متفاوت کار کند. یک حسابرس در درجه اول به مهارت‌های ارتباطی، کلامی و نوشتاری نیاز دارد. باید بتواند با اشخاص دیگر شاغل در واحد حسابداری، انبار، منابع انسانی و... صحبت کرده و اطلاعات مورد نیاز را از آنان دریافت کند. پس می‌توان گفت که وظیفه بعدی حسابرس، جمع آوری و تحلیل آمار و ارقام، بررسی حساب‌های مالی شرکت، شناسایی ویژگی‌ها و مشخصات شرکت، ارزیابی سیستم‌ها و ارائه گزارش مالی است.
حسابرس، نباید اهداف و استراتژی‌های شرکت را مورد ارزیابی قرار دهد. بلکه باید بهترین مسیر را برای رسیدن به این اهداف مشخص کند. ارزیابی کفایت یا عدم کفایت کارکنان بر عهده حسابرس نیست. او تنها وظیفه گزارش کردن اشتباهات و مغایرت‌هایی را برعهده دارد که در اثر خطای انسانی به وجود آمده است. وظیفه حسابرس پیش بینی آینده نیست. حسابرس تنها به اطلاعات گذشته دسترسی دارد و باید آن‌ها را بررسی کند.

انواع حسابرسی چیست؟
حسابرسی انواع گوناگونی دارد. حسابرسی صورت‌های مالی، حسابرسی رعایتی، حسابرسی عملیاتی، حسابرسی قانونی و حسابرسی داخلی از انواع حسابرسی هستند. در ادامه به معرفی و تحقیق در مورد حسابرسی و انواع آن می‌پردازیم:
1 – حسابرسی صورت‌های مالی
هدف اصلی این حسابرسی، اعتباردهی به صورت‌های مالی است. منظور از اعتباردهی، اظهار عقیده یا قضاوت شخص یا اشخاص مستقل و ذی‌صلاح نسبت به مطابقت تمامی جنبه‌های با اهمیت ادعاهای منعکس در صورت‌های مالی با معیارهای تعیین شده یعنی اصول حسابداری است.
2 – حسابرسی رعایت
حسابرسی رعایت چیست؟ برای پاسخ به این سوال باید بگوییم، مقصود از حسابرسی رعایت، تعیین میزان رعایت احکام، سیاست‌ها، پیمان‌ها، قوانین و مقررات دولتی و کنترل‌های داخلی توسط شرکت‌های مورد رسیدگی است. برای مثال، با حسابرسی رعایت شرکت‌ها می‌توانند تعیین میزان رعایت احکام و سیاست‌های داخلی توسط بخش‌های مختلف سازمان را از حسابرسان خود درخواست نمایند.
3 – حسابرسی عملیاتی
حسابرسی عملیاتی، عبارت است از بررسی فعالیت‌های سازمان یا بخش معینی از آن در ارتباط با اهداف تعیین شده.
حسابرسی عملیاتی، فرایندی است که طی آن، فعالیت‌ها و عملکردهای یک سازمان یا بخش خاصی از آن، با دقت و جامعیت بررسی می‌شود تا مطابقت آن‌ها با اهداف از پیش تعیین شده ارزیابی گردد.
هدف اصلی این نوع حسابرسی، سنجش و بهبود سه شاخص کلیدی است:
    صرفه اقتصادی: آیا منابع سازمان به بهترین شکل ممکن و با کمترین هزینه تخصیص داده شده‌اند؟
    کارایی: آیا عملیات سازمان به صورت بهینه و با حداقل اتلاف منابع انجام می‌شود؟
    اثربخشی: آیا فعالیت‌های سازمان به طور مستقیم به تحقق اهداف مورد نظر کمک می‌کنند؟
به عبارت دیگر، حسابرسی عملیاتی به دنبال شناسایی نقاط قوت و ضعف در فرآیندهای سازمانی، تشخیص فرصت‌های بهبود و ارائه پیشنهادهای عملیاتی برای افزایش کارایی، اثربخشی و صرفه اقتصادی سازمان است.
مثالی از حسابرسی عملیاتی: ارزیابی سیستم حسابداری کامپیوتری یک شرکت، از جمله مواردی است که در حسابرسی عملیاتی مورد بررسی قرار می‌گیرد. در این نوع حسابرسی، کارایی، دقت و امنیت سیستم، تطابق آن با استانداردهای حسابداری و همچنین امکان بهبود فرآیندهای حسابداری، به دقت ارزیابی می‌شود.
4 – حسابرسی قانونی
حسابرسی قانونی (Forensic Audit) در سال‌های اخیر به عنوان یک ابزار قدرتمند برای بررسی دقیق اختلافات مالی و کشف تقلب‌ها مورد توجه قرار گرفته است. این نوع حسابرسی، مشابه پزشکی قانونی، با هدف مشخص کردن ریشه مشکلات مالی و ارائه شواهد قابل اتکا در پرونده‌های حقوقی انجام می‌شود.
دلایل اصلی درخواست حسابرسی قانونی عبارتند از:
    کشف تقلب: شناسایی انواع مختلف تقلب‌های مالی، از جمله تقلب‌های صورت گرفته توسط کارکنان یا شرکای تجاری.
    ارزیابی خسارت: تعیین دقیق میزان خسارت‌های مالی ناشی از وقوع رویدادهای غیرمنتظره یا فعالیت‌های غیرقانونی.
    حل اختلافات: ارائه شواهد مستند برای حل اختلافات بین سهامداران، شرکا یا سایر ذینفعان.
حسابرسی قانونی به عنوان یک ابزار تخصصی، می‌تواند در پرونده‌های حقوقی، دعاوی تجاری و تحقیقات داخلی شرکت‌ها، نقش بسیار مهمی ایفا کند.
5 – حسابرسی داخلی
حسابرسی داخلی یک فعالیت مستقل، اطمینان بخش واقع بینانه و مشاوره‌ای است که برای ارزش‌افزایی و بهبود عملیات سازمان طراحی شده‌ است. حسابرسی داخلی با فراهم ساختن رویکردی سیستماتیک و روش‌مند برای ارزیابی و بهبود اثربخشی فرآیندهای راهبری، مدیریت ریسک و کنترل، سازمان را در دستیابی به هدف‌هایش یاری می‌کند.
پروسه رسیدگی به اسناد کارفرما و دفاتر قانونی شرکت‌هایی که در سازمان تامین اجتماعی، دارای پرونده بوده و کد کارگاهی دارند، توسط سازمان حسابرسی بیمه تامین اجتماعی را حسابرسی بیمه می‌گویند.

حسابرسی چه تفاوتی با حسابداری دارد؟
تفاوت اصلی حسابداری و حسابرسی در شرح وظایف آن است. حسابداران در اغلب اوقات استخدام رسمی شرکت هستند. اما حسابرس می‌تواند به شکل مستقل و بیرون از سازمان کار خود را آغاز کند. برای انجام فرآیند حسابرسی، لزومی به استخدام نیست. بستن قرارداد با یک موسسه حسابرسی برای شروع این فرآیند کفایت می‌کند.
حسابداران، موظف به انجام کار حسابداری در هر روز هستند. آن‌ها اسناد و صورت‌های مالی را در دفاتر شرکت ثبت می‌کنند. تهیه گزارشات از درآمدها و بدهی‌ها، روند سود دهی شرکت، میزان خرید و فروش شرکت و… به طور روزانه توسط حسابدار انجام می‌شود. اما حسابرس لزومی به کار روزانه ندارد. حسابرسی در بازه‌های ماهانه و سالانه انجام می‌شود.
البته در بعضی از اوقات فرایند حسابرسی با شک به تقلب و مغایرت اسناد مالی شروع می‌شود و وابسته به زمان خاصی نیست. استانداردهای تعریف شده برای حسابداری و حسابرسی کاملاً متفاوت است. استانداردها و قوانین حاکم بر حسابرسی شامل مواردی است که قانون داخلی کشور امر می‌کند. قوانین انواع حسابرسی ایران لزوماً از بقیه کشورها تبعیت نمی‌کند.
بررسی درستی و صحت اسناد مالیات باید طبق قوانین سازمان امور مالیاتی ایران و نه کشورهای دیگر انجام شود. علاوه بر تمامی این ها، کار حسابرس تنها بررسی اسناد و گزارشات موجود است. او تمامی اطلاعات را از واحدهای دیگر دریافت می‌کند و درستی آن‌ها را بررسی می‌نماید. وظیفه حسابرس، تهیه ترازنامه و صورت‌های مالی نیست؛ بر اساس تعریف حسابرسی او تنها این مدارک را تایید یا رد می‌کند.

انواع حسابرس کدام‌اند؟
انواع حسابرسان در یک تقسیم بندی کلی به دو گروه اصلی تفکیک می‌شوند:
۱ – حسابرسان داخلی
حسابرسان داخلی کارمند واحد مورد رسیدگی هستند و در واقع رابط میان هیات مدیره و شرکت بوده و گزارش رسیدگی خود را به طور هفتگی، ماهانه یا سالانه به مدیرعامل و هیات مدیره ارائه می‌دهند. این گروه از حسابرسان عملیات داخل واحد تجاری را رسیدگی می‌کنند. حسابرس داخلی، سیاست‌ها، رویه‌ها و توان مالی شرکت را به منظور بهبود کارآیی آن ارزیابی و بررسی می‌کند.
۲ – حسابرسان مستقل
حسابرسان مستقل، افرادی هستند که در موسسات حسابرسی مشغول کار هستند و بر اساس قرارداد میان شرکت‌ها یا سازمان‌ها با این موسسات، عملیات حسابداری و مالی واحد تجاری را بر اساس اصول و موازین حسابداری مورد رسیدگی قرار می‌دهند. حسابرسان مستقل، گزارش خود را به مجمع عمومی صاحبان سهام ارائه می‌کنند. در واقع حسابرسان مستقل رابط میان صاحبان شرکت و هیات مدیره شرکت می‌باشند.
حسابرس مستقل کسی است که امور مالی و حسابداری و حسابرسی شرکت‌ها و موسسات را در برابر دریافت حقوق انجام می‌دهد.حسابرسی مستقل زمانی اهمیت خود را نشان می‌دهد که لازم است در مورد صورت‌های مالی و جریان امور مالی و ارزیابی آن‌ها اظهارنظر صورت گیرد.
3 – حسابرسان دولتی
وظیفه‌ای که بر عهده‌ی حسابرس دولتی بوده عبارت است از رسیدگی یا بررسی معاملات و کنترل‌های یک موسسه دولتی به منظور اظهارنظر در این مورد که فعالیت‌های مالی واقتصادی طبق اصول متداول حسابداری دولتی در صورت‌ها و گزارش‌های انعکاس یافته است یا خیر.

بازار کار حسابرسی
به عنوان یک حسابرس خارجی می توانید در یک شرکت خصوصی، زیر نظر انجمن حسابداران خبره یا در بخش دولتی فعالیت کنید.
به عنوان یک حسابرس داخلی می توانید در شرکت های بزرگ صنایع مختلف، بخش های دولتی یا شرکت های ارائه دهنده خدمات حسابرسی داخلی فعالیت کنید.
به واسطه کسب تجربه شما می توانید در حوزه حسابرسی مالیاتی، ورشکستگی و یا حسابرسی قانونی متخصص شوید. همچنین می توانید تا سطوح مدیریتی پیشرفت کرده و یا به طور کاملا آزاد و مستقل فعالیت کنید.
اما به طور کلی حسابرسی در ایران با توسعه شرکت های خصوصی و نیز صنعتی شدن کشور و افزایش بنگاه های اقتصادی توسعه یافته و در سال های اخیر نیاز شرکت ها و سازمان های نظارتی به حسابرسان افزایش چشمگیری داشته است.
به عبارت دیگر با توجه به اینکه ماهیت اصلی هر کسب و کار را پول تشکیل می دهد و مدیران کسب و کارها برای کنترل، مدیریت و افزایش آن به متخصصین مالی یا همان حسابداران نیاز دارند، به طور طبیعی متناسب با افزایش بنگاه های کسب و کار در یک جامعه نیاز به حسابداران و به تبع آن، حسابرسان هم افزایش می یابد.

حقوق و درآمد حسابرس
برخی از حسابرسان در خدمت دولت اند و بسیاری از آنها در استخدام شرکت های حسابرسی می باشند. البته تعدادی از حسابرسان نیز به عنوان حسابرس داخلی در شرکت های مختلف مشغول فعالیت اند. لذا حقوق دریافتی هر یک متناسب با محل کار آنها، میزان سابقه و تخصص و نوع صنعتی که در آن فعالیت می کنند متفاوت است.
در جدیدترین پژوهش صورت گرفته توسط تعدادی از متخصصان شغلی کشور، گروه های مختلف شغلی از نظر درآمدی مورد بررسی قرار گرفته اند. بر این اساس متوسط حقوق و درآمد حسابرس در گروههای شغلی مختلف استخراج شده است.
مطابق با این تحقیق حقوق حسابرس که به عنوان کارشناس در حوزه های مختلف مشغول بکار است، در شرکتهای کوچک به طور متوسط بین 900000 تومان تا 4900000 تومان و در شرکتهای بزرگ بین 1100000 تومان تا 4000000 تومان می باشد.
البته توجه داشته باشید که این تفاوت درآمدها به میزان سابقه کاری، تجربه و تخصص افراد، حوزه های مختلف کاری، نوع شرکت، شهر محل کار و .... بستگی دارد.
تحقیق بالا روی شاغلانی که در استخدام شرکت یا سازمانی (اعم از دولتی یا خصوصی) می باشند، صورت گرفته است. در مورد افرادی که کارآفرین هستند و کار مستقلی در حوزه تخصصی شان، راه اندازی کرده اند، شرایط متفاوت است و آنها با توجه به میزان فعالیت، تخصص، تلاش و پشتکارشان، درآمدهای متفاوتی دارند.
درآمد حسابرس در برخی از کشورهای جهان عبارتند از :
آمریکا - متوسط حقوق و درآمد سالانه این شغل 61.690 دلار (برای همه مشاغل 33.840 دلار) در سال 2010 و مطابق با آخرین آمارها در سال 2013، 63,100 دلار بوده است.
انگلستان - متوسط درآمد سالانه حسابرسان برای افراد تازه کار بین 27 تا 38 هزار دلار، برای افراد با تجربه و حرفه ای تر بین 45 تا 60 هزار دلار و برای حسابرسان ارشد بین 76 تا 106 هزار دلار می باشد.
استرالیا - متوسط درآمد سالانه حسابرسان 66.500 دلار ( قبل از کسر مالیات ) می باشد.

چگونه حسابرزس شویم؟
قدم اول: مدرک لیسانس حسابداری بگیرید
قدم اول اینکه چگونه حسابرس شویم تحصیل در رشته حسابداری مرتبط است. بیشتر حسابرسان مدرک لیسانس حسابداری می‌گیرند. سایر رشته‌های مرتبط دانشگاهی شامل اقتصاد، امور مالی و مدیریت کسب و کار است. در طی دریافت مدرک کارشناسی، حسابرسان باید در کلاس‌های حسابداری مالی، حسابرسی و حسابداری مدیریت شرکت كنند. همچنین بسیاری از برنامه‌ها شامل کلاس‌های کسب و کار عمومی هستند که روی مهارت‌های تحلیلی و تصمیم گیری تمرکز می‌کنند.
علاوه بر این موارد، حسابرسان آینده‌نگر می‌توانند روی مهارت‌های نرم و پیشرفت حرفه‌ای خود متمرکز شوند. به عنوان مثال، مهارت‌های ارتباطی قوی و کار تیمی یا رعایت الزامات محیط کار و کسب مهارت حل مسئله به نفع حسابرسان است؛ همچنین انجام کارآموزی می‌تواند به تازه کاران کمک کند تا یک شبکه حرفه‌ای بسازند.
قدم دوم: یک کار حسابرسی به عنوان کمک حسابرس پیدا کنید
حسابرسان واجد شرایط با داشتن مدرک لیسانس می‌توانند موقعیت‌های شغلی کمک حسابرسی پیدا كنند. شبکه سازی، حضور در جمع‌های شغلی و تکمیل کارآموزی به تحصیلات دانشگاهی کمک می‌کند تا بتوانید شغلی در سطح پایه پیدا کنید.
می‌توانید برنامه‌های پل کاری یا کاریابی را برای یافتن شغلی مناسب دنبال کنید. به عنوان یک حسابرس می‌توانید یک گواهینامه حرفه‌ای یا مدرک کارشناسی ارشد را برای افزایش پتانسیل درآمدی خود پیگیری کنید.
قدم سوم: کارشناسی ارشد حسابداری را دریافت کنید
قدم سوم در پاسخ به سوال چگونه حسابرس شویم داشتن مدرک کارشناسی ارشد است. مدرک کارشناسی ارشد به حسابرسان کمک می‌کند تا آموزش‌های پیشرفته را دریافت كنند و به موقعیت‌های شغلی تخصصی ارتقا پیدا كنند. با اینکه حسابرسان نیازی به مدرک تحصیلات تکمیلی ندارند؛ اما می‌توانند با دریافت آن به پیشرفت خود کمک كنند.
بیشتر حسابرسان کارشناسی ارشد را در حسابداری با تخصص در حسابرسی دنبال می‌کنند. گزینه‌های دیگر کارشناسی اقتصاد یا کارشناسی ارشد مالی است.
هزینه مدرک کارشناسی ارشد بسیار متفاوت است و باعث می‌شود تا پتانسیل درآمدی شما نیز بالاتر برود. قبل از گرفتن مدرک در دانشگاه، هزینه کل را در برابر پتانسیل درآمدی برای محاسبه بازده سرمایه گذاری مورد بررسی قرار دهید. اگر این هزینه صرفه اقتصادی داشت به فکر دریافت مدرک تحصیلات تکمیلی باشید.
قدم چهارم: شغلی به عنوان حسابرس پیدا کنید
کسب تجربه حرفه‌ای می‌تواند به حسابرسان کمک مسئولیت‌های بیشتری را به عهده بگیرند و پتانسیل کسب درآمد خود را افزایش دهند. با توجه به داده‌های فعلی جامعه حسابداران رسمی برای سال ۱۴۰۱، نرخ کار ساعتی یک کمک حسابرس مبلغی حدود ۹۰۰ هزار تومان است. این مبلغ برای حسابرس ارشد و سرپرست حسابرسی به ترتیب حدود ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان و ۳ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان در نظر گرفته شده است.
با تجربه و ادامه تحصیل، حسابرسان می‌توانند در زمینه‌های تخصصی زیر مشغول به فعالیت شوند:
     حسابرسی دولتی
     ممیزی مراقبت‌های بهداشتی
     حسابرسی بیمه
     حسابرسی آموزش عالی
     حسابرسی شرکتی
قدم پنجم: ادامه تحصیل یا تخصص را مد نظر قرار دهید
تا اینجا به سوال چگونه حسابرس شویم تا حد زیادی پاسخ دادیم اما با ادامه تحصیل و دریافت گواهینامه‌های حرفه‌ای می‌توانید مهارت‌های خود را افزایش دهید. این موارد به حسابرسان کمک می‌کند تا در حوزه کاری خود به روز بمانند و با فناوری‌ها و روش‌های در حال تغییر همگام شوند. گزینه‌های دیگر شامل مدرک تحصیلات تکمیلی در رشته‌های مالی یا دکترای حسابداری هستند.
با اینکه حسابرسان برای فعالیت نیازی به مجوز یا گواهینامه ندارند، دریافت گواهینامه‌های حرفه‌ای مهارت‌های آن‌ها را به نمایش می‌گذارد و ممکن است به حسابرسان کمک کند تا در موقعیت‌های شغلی تخصصی حرفه خود را ادامه دهند.